19 thg 8, 2010

Ta balo (gốm Bầu trúc)

Ra khỏi Tp Phan rang  10 km về hướng nam có một làng gốm Champa



Theo mình  nhận thấy đúng là một làng gốm cổ xưa  còn sót lại .  Họ vẫn làm bằng tay các công đoạn  , không có bàn xoay , người làm tạo tác gốm thì đi vòng quanh sản phẫm tạo dáng  và dụng cụ tạo hình thì gần như không cần gì ngoaì cái thìa nhỏ,  con dao  cũ ,võ ốc..
Nung gốm thì bằng rơm, rạ sau vụ mùa thu hoạch lúa , Cư dân Chăm theo truyền thống mẫu hệ nên người ta nói nghề "Mẹ truyền con nối" và hầu hết nghệ nhân là phụ nữ . Gần đây mới thấy lác đác đàn ông tham gia làm gốm .


 


Sản phẩm dân gian của một làng nghề gốm thủ công cổ truyền gần như duy nhất ở vùng Đông Nam Á , tương truyền vốn đã có từ thời vua Chăm Poklongarai (1151-1205) và vẫn tồn tại, phát triển đến ngày nay.

Xưa kia làng có tên Chăm là Paley Hamu Trok, người Việt gọi là Ma Tró, Sau trận lụt lớn năm 1964 (Giáp Thìn), làng được dời về vị trí bây giờ, cạnh một hồ nước lớn, quanh hồ có nhiều cây trúc từ đó làng có tên là Bầu Trúc. Ngày nay nằm trong địa phận Ninh Phước, Phan rang.





Ngày trước sản phẫm gốm làm ra chỉ phục vụ nhu cầu sinh hoạt , ngày nay nhiều nhà chuyễn sang làm gốm mỹ nghệ .. Tạo tác bằng tay rất đẹp và không "đụng hàng " Sản phẩm gốm Bầu Trúc hiện nay đa dạng hơn trước đây, nhiều mẩu mã  vừa được sử dụng trong gia đình, vừa dùng làm đồ lưu niệm cho khách du lịch đồng thời còn sử dụng trong lĩnh vực trang trí nội thất...nên khách du lịch và các nơi rất ưa chuộng ,
 



Chỉ bằng đôi bàn tay với những công cụ thô sơ  nghệ nhân đã tạo nên những bức tượng, phù điêu mang đậm sắc thái văn hóa lễ hội dân gian Chăm.




Hình minh họa :
 *Con gái Chăm dễ thương "đội nước" tiếng Chăm là "jda pụ" ( nghe ..lóm thế có thể An type sai)




Con gái Chăm trong trang phục truyền thống xinh xắn .

*Nhìn cặp đôi mặc trang phục dân tộc "iu " hok ?
Đôi nam nữ ghép lá trầu thành quả tim , trầu cau cũng là phẩm vật quan trọng trong cưới hỏi như người Kinh .Có một cô bày An cách tỏ tình nói  như hát ..."tày lơi ! ai lít tày lơi "( em ơi!  anh yêu em) hihi!



*Già làng  chơi kèn "saranai" tiếng réo rắt ,  huyền bí âm vang xưa cổ giống tiếng kèn thày dạy rắn Ấn độ


Người Chăm cũng thờ cúng sinh thực khí , ảnh trên là "yoni" và"linga" đại diện cho male & female




Hẹn ngày tái ngộ !
 Nhóm từ đơn giản tiếng Champa An viết kiểu tiếng anh cho dễ nhớ  từ "đi" đọc là "now"hay "nao"
"đi chơi" đọc là "now ing"  hay "nao inh" đại từ danh xưng "tôi" đọc là "I" vd anh yêu em"I litte" ai lít tày lơi "    em yêu anh đọc ngược lại "tày lít ai lơi "   hihihihihi !

Không có nhận xét nào: